1پژوهش­های مختلفی نشان داده­اند که نظام آموزشی ایران، به تفاوت­های فرهنگی توجهی کافی نداشته­ و بیشتر مروجِ فرهنگ غالب و رسمی ملی به صورت مهندسی­گونه­ای است. کانونِ این پژوهش­ها بر درون­دادهای نظام آموزشی متمرکز بوده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش آمیخته اکتشافی تلاش داشت تا هم درون­دادها و هم فرایندهای آموزشی را مورد بررسی قرار دهد تا به راستی­آزمایی این ادعا بپردازد که آیا چنین ادعایی، با واقعیتِ موجود در نظام آموزشی همخوانی دارد. به این ترتیب، در بخش کیفی، ابتدا تجربه­های زیسته­ی معلمان از ملاک­هایی که برای انتخاب و استخدامشان در نظر گرفته شده بود، واکاوی شد (درون­دادها) و سپس در بخش کمی، موفقیت معلم در کلاس درس بر مبنای ملاک­های مطرح شده پیش بینی شد (فرایندها). یافته­های این پژوهش نشان داد که در استخدام معلمان به هویتی علمی و هویتی ایدئولوژیک بها داده می­شود و بدان دلیل ملاک­هایی مانند موفقیت­های شخصی، امتیازهای ویژه و مبانی اعتقادی و اخلاقی مطرح می­شوند. با این وجود، تنها موفقیت­های شخصی معلم است که می­تواند موفقیت او در کلاس درس را پیش بینی کند. این نشان می­دهد که هویتِ ایدئولوژیک تنها در درون­دادها نمود یافته­ها است و عملاً در فرایندهای کلاسی و درسی نهادینه نشده است. به این ترتیب، ایدئولوژیک دانستن نظام آموزشی ایران چندان با واقعیت­های نظام آموزشی همخوانی ندارد. پژوهش­های مختلفی نشان داده­اند که نظام آموزشی ایران، به تفاوت­های فرهنگی توجهی کافی نداشته­ و بیشتر مروجِ فرهنگ غالب و رسمی ملی به صورت مهندسی­گونه­ای است. کانونِ این پژوهش­ها بر درون­دادهای نظام آموزشی متمرکز بوده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش آمیخته اکتشافی تلاش داشت تا هم درون­دادها و هم فرایندهای آموزشی را مورد بررسی قرار دهد تا به راستی­آزمایی این ادعا بپردازد که آیا چنین ادعایی، با واقعیتِ موجود در نظام آموزشی همخوانی دارد. به این ترتیب، در بخش کیفی، ابتدا تجربه­های زیسته­ی معلمان از ملاک­هایی که برای انتخاب و استخدامشان در نظر گرفته شده بود، واکاوی شد (درون­دادها) و سپس در بخش کمی، موفقیت معلم در کلاس درس بر مبنای ملاک­های مطرح شده پیش بینی شد (فرایندها). یافته­های این پژوهش نشان داد که در استخدام معلمان به هویتی علمی و هویتی ایدئولوژیک بها داده می­شود و بدان دلیل ملاک­هایی مانند موفقیت­های شخصی، امتیازهای ویژه و مبانی اعتقادی و اخلاقی مطرح می­شوند. با این وجود، تنها موفقیت­های شخصی معلم است که می­تواند موفقیت او در کلاس درس را پیش بینی کند. این نشان می­دهد که هویتِ ایدئولوژیک تنها در درون­دادها نمود یافته­ها است و عملاً در فرایندهای کلاسی و درسی نهادینه نشده است. به این ترتیب، ایدئولوژیک دانستن نظام آموزشی ایران چندان با واقعیت­های نظام آموزشی همخوانی ندارد. پژوهش­های مختلفی نشان داده­اند که نظام آموزشی ایران، به تفاوت­های فرهنگی توجهی کافی نداشته­ و بیشتر مروجِ فرهنگ غالب و رسمی ملی به صورت مهندسی­گونه­ای است. کانونِ این پژوهش­ها بر درون­دادهای نظام آموزشی متمرکز بوده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش آمیخته اکتشافی تلاش داشت تا هم درون­دادها و هم فرایندهای آموزشی را مورد بررسی قرار دهد تا به راستی­آزمایی این ادعا بپردازد که آیا چنین ادعایی، با واقعیتِ موجود در نظام آموزشی همخوانی دارد. به این ترتیب، در بخش کیفی، ابتدا تجربه­های زیسته­ی معلمان از ملاک­هایی که برای انتخاب و استخدامشان در نظر گرفته شده بود، واکاوی شد (درون­دادها) و سپس در بخش کمی، موفقیت معلم در کلاس درس بر مبنای ملاک­های مطرح شده پیش بینی شد (فرایندها). یافته­های این پژوهش نشان داد که در استخدام معلمان به هویتی علمی و هویتی ایدئولوژیک بها داده می­شود و بدان دلیل ملاک­هایی مانند موفقیت­های شخصی، امتیازهای ویژه و مبانی اعتقادی و اخلاقی مطرح می­شوند. با این وجود، تنها موفقیت­های شخصی معلم است که می­تواند موفقیت او در کلاس درس را پیش بینی کند. این نشان می­دهد که هویتِ ایدئولوژیک تنها در درون­دادها نمود یافته­ها است و عملاً در فرایندهای کلاسی و درسی نهادینه نشده است. به این ترتیب، ایدئولوژیک دانستن نظام آموزشی ایران چندان با واقعیت­های نظام آموزشی همخوانی ندارد. پژوهش­های مختلفی نشان داده­اند که نظام آموزشی ایران، به تفاوت­های فرهنگی توجهی کافی نداشته­ و بیشتر مروجِ فرهنگ غالب و رسمی ملی به صورت مهندسی­گونه­ای است. کانونِ این پژوهش­ها بر درون­دادهای نظام آموزشی متمرکز بوده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش آمیخته اکتشافی تلاش داشت تا هم درون­دادها و هم فرایندهای آموزشی را مورد بررسی قرار دهد تا به راستی­آزمایی این ادعا بپردازد که آیا چنین ادعایی، با واقعیتِ موجود در نظام آموزشی همخوانی دارد. به این ترتیب، در بخش کیفی، ابتدا تجربه­های زیسته­ی معلمان از ملاک­هایی که برای انتخاب و استخدامشان در نظر گرفته شده بود، واکاوی شد (درون­دادها) و سپس در بخش کمی، موفقیت معلم در کلاس درس بر مبنای ملاک­های مطرح شده پیش بینی شد (فرایندها). یافته­های این پژوهش نشان داد که در استخدام معلمان به هویتی علمی و هویتی ایدئولوژیک بها داده می­شود و بدان دلیل ملاک­هایی مانند موفقیت­های شخصی، امتیازهای ویژه و مبانی اعتقادی و اخلاقی مطرح می­شوند. با این وجود، تنها موفقیت­های شخصی معلم است که می­تواند موفقیت او در کلاس درس را پیش بینی کند. این نشان می­دهد که هویتِ ایدئولوژیک تنها در درون­دادها نمود یافته­ها است و عملاً در فرایندهای کلاسی و درسی نهادینه نشده است. به این ترتیب، ایدئولوژیک دانستن نظام آموزشی ایران چندان با واقعیت­های نظام آموزشی همخوانی ندارد.

زمینه و هدف: آموزش بالینی یکی از ارکان مهم آموزش پرستاری محسوب می شود. شایستگی فرهنگی به عنوان یکی از پیامدهای آموزش بالینی، موضوع مهم در آموزش پزشکی و پرستاری است که به واسطه آن، ارایه دهندگان مراقبت توانایی کارکردن به طور موثر را پیدا می کنند. شایستگی فرهنگی از طریق اجرا و به کارگیری هدفمند برخی راهبردها و فرایندهای یادگیری به دست می آید. هدف از نگارش مقاله حاضر، مروری بر رویکردهای نوین تدریس است که در آموزش بالینی دانشجویان پرستاری به کار گرفته شده است تا از میزان دستیابی به پیامد های یادگیری در حیطه های مختلف بویژه حیطه شایستگی فرهنگی آگاهی کسب شود.مواد و روش ها: مطالعه مروری حاضر بر اساس جستجو در پایگاه های اطلاعاتی فارسی شامل Magiran، Iran medex، SID، Irandoc و با استفاده از کلید واژه های آموزش بالینی، آموزش بالینی در پرستاری، روش های نوین تدریس، روش های نوین تدریس در آموزش بالینی صورت گرفت. در مجموع 62 مقاله ایرانی استخراج شد که پس از مطالعه و تحلیل، 26 مقاله مرتبط انتخاب گردید.یافته ها: از میان 26 مطالعه مرور شده، نقشه مفهومی و همکار آموزش بالینی هر کدام 6 مطالعه، انواع رویکرد های رایزنی 4 مقاله، رویکرد مبتنی بر کامپیوتر 2 مطالعه و رویکرد تلفیقی 3 مطالعه و بقیه سایر رویکرد ها را در بر گرفت.نتیجه گیری: مرور مطالعات رویکردهای نوین تدریس در آموزش یالینی پرستاری ایران نشان داد که شایستگی بالینی عنصر گمشده آموزش بالینی پرستاری است. با توجه به اهمیت و ضرورت آن توصیه می شود که در رویکردهای آموزش بالینی بخصوص رویکردهای نوین مورد توجه قرار گرفته و از مطالعات کمی و کیفی برای چگونگی سنجش و ارتقا آموزش این عنصر مهم استفاده شود.

مطالعات نشان می دهند که در چرخه آموزش بالینی، دستیاران نقش عمده ای در آموزش کارآموزان و کارورزان دارند. هم چنین به دلیل حضور بیش تر در مراکز آموزشی ـ درمانی اغلب موارد رهبران تیم آموزشی در بخش های بالینی می باشند بنابراین برخورداری از آمادگی رسمی برای کسب مهارت های تدریس، آشنایی با روش های نوین تدریس و چگونگی افزایش اثربخشی آموزشی، تهیه اهداف آموزشی و مارپیچ آموزشی از ضروریات برنامه های دستیاری محسوب می شوند. هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر آموزش مهار ت های تدریس بر نقش آموزشی دستیاران داخلی وکودکان در دانشگاه علوم پزشکی ایران و کرمانشاه بود تا بدین ترتیب بتوان برنامه های آموزشی در جهت تقویت مهارت های تدریس دستیاران را تدوین کرد. روش مطالعه از نوع نیمه تجربی بود و برای پاسخ دهی کارورزان، پرسش نامه ای خود ایفا حاوی سوالاتی در مورد 7 محور کلی مهارت های تدریس براساس مقیاس لیکرت طراحی شد. مطالعه آزمایشی انجام شده روایی صوری در حد مطلوب داشت و روایی محتوایی و ضریب پایایی (آلفای کرونباخ 45% و P=0.015) نیز تعیین شد سپس مطالعه اصلی روی کارورزان بخش های داخلی و کودکان در مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه ایران و کرمانشاه صوت گرفت و پس از جمع آوری پرسش نامه تکمیلی، کارگاه آموزشی 1 روزه برای دستیاران انتخابی در این 2 بخش بالینی برگزار گردید و 3-2 ماه بعد از برگزاری کارگاه، به طور مجدد پرسش نامه ذکر شده میان کارورزان توزیع و پس از تکمیل جمع آوری شد. در مرحله اول در دانشگاه علوم پزشکی ایران 164 کارورز و در دانشگاه کرمانشاه 67 کارورز که دارای شرایط لازم بودند پرسش نامه مربوطه را تکمیل نمودند سپس 37 دستیار داخلی و کودکان (سال دوم و سوم) در دانشگاه ایران و 16 دستیار داخلی و کودکان (سال دوم و سوم) در دانشگاه کرمانشاه که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، در کارگاه آموزشی مهارت های تدریس بالینی به طور جداگانه شرکت کردند و در مرحله دوم 56 کارورز از دانشگاه ایران و 44 کارورز از دانشگاه کرمانشاه به طور مجدد پرسش نامه را تکمیل نمودند. محور اصلی نتایج پیرامون 7 محور کلی مهارت های آموزش، مهارت های ارتباطی، ایفای نقش، ارایه بازخورد، روابط با دانشجو، ارزیابی و خصوصیات حرفه ای بود که در هر مورد مقایسه نتایج حاصل از 2 دانشگاه قبل و بعد از برگزاری کارگاه آموزشی صورت گرفت. در مقایسه 2 دانشگاه با استفاده از آزمون مجذور کای، مشاهده شد که با برگزاری کارگاه آموزشی، میانگین امتیازات مهارت های ذکر شده در 7 محور عمده، در 2 دانشگاه افزایش یافته است که این تفاوت معنی دار بود (Pvalue=0.001). هم چنین این تفاوت در هر یک از 7 محور در دانشگاه ایران نیز معنی دار بود (بدین معنا که با برگزاری کارگاه آموزشی، میانگین امتیازات مهارت های فوق در دانشگاه ایران افزایش یافته بود). در دانشگاه کرمانشاه در 5 محور کلی این تفاوت معنی دار به دست آمد اما در 2 محور ارایه بازخورد و خصوصیات حرفه ای معنی دار نبود. با توجه به نتایج به دست آمده در رابطه با رشد فزاینده رتبه ای که کارورزان در مورد مهارت های تدریس دستیاران سال دوم و سوم بالینی در هر دو دانشگاه ذکر کرده بودند، به نظر می رسد برگزاری دوره های آموزشی و تربیتی برای دستیاران گروه های مختلف بالینی به منظور آشنایی و تقویت مهارت های تدریس بالینی در طول دوره دستیاری باید در دانشکده های پزشکی مورد توجه بیش تری قرار گیرد و بهتر است براساس سنجش نیازهای موجود، برنامه های آموزشی مهارت های تدریس برای دستیاران از ابتدای ورود به دوره دستیاری در نظر گرفته شوند.

با توجه به پاندمی کووید 19 و لزوم بکارگیری شیوه های مختلف آموزش مجازی جهت تدریس بالینی، این نامه با هدف معرفی مدل SAID جهت تدریس بالینی به شیوه Webside Teaching به سردبیر ارسال شده است.

مقدمه: کسب دانش و مهارت های لازم در زمینه مراقبت های دارویی بیماران از صلاحیت های ضروری حرفه پرستاری به شمار می رود. وجود مربیان بالینی توانمند و اثربخش برای فراگیری مناسب فارماکولوژی توسط دانشجویان؛ نقش مهمی را در کسب مهارت های مراقبت دارویی در آینده کاری آن ها ایفا می نماید. هدف از این مطالعه، ارزشیابی عملکرد مربیان بالینی اثربخش و غیر اثربخش در رابطه با فرآیند یاددهی فارماکولوژی از دیدگاه دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد قم بوده است.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقایسه ای است. تمامی دانشجویان پرستاری سال آخر دانشگاه آزاد اسلامی قم در دو ترم متوالی سال 94 – 95 با نمونه گیری سرشماری شرکت کردند. گرد آوری اطلاعات با کمک دو پرسشنامه ارزشیابی عملکرد آموزشی مربیان بالینی اثربخش و غیر اثربخش انجام گرفت و پایایی داده ها با استفاده از روش آلفا - کرونباخ به میزان 0.948 برآورد گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام گرفت.یافته ها: 94.2 درصد شرکت کنندگان، مونث و بقیه مذکر بودند که میانگین و انحراف معیار سنی آنها (23.98±3.38) بود. اکثریت (52.9%) در ترم 8 مشغول به تحصیل بودند. آزمون ویلکاکسون در مقایسه عملکرد آموزشی مربیان بالینی اثربخش و غیر اثربخش از دیدگاه دانشجویان، اختلاف معنی داری را نشان داد (p=0.000) میانگین ضعیف ترین عملکرد مربیان اثربخش (3.89±1.17) بیش تر از قوی ترین عملکرد مربیان غیر اثربخش (2.15±1.13) از دیدگاه دانشجویان پرستاری بود.نتیجه گیری: در این پژوهش کلیه عملکردهای مطرح شده در پرسشنامه با نمره بالا برای مربیان بالینی اثربخش و با نمره پایین تر در تمامی گویه ها برای مربیان بالینی غیر اثربخش مورد تایید دانشجویان قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش راهگشای مربیان بالینی جهت آموزش بالینی موثر و بهینه می باشد.

مقدمه و هدف: اطمینان از کیفیت آموزش و حفظ و نگهداری آن یکی از وظایف اصلی دانشکده های پرستاری و مامایی است و بستگی دارد به اطمینان از کیفیت بخش های تشکیل دهنده آن، تدریس بالینی یکی از مهمترین بخش های فرایند آموزش پرستاری و مامایی است، زیرا قسمت اعظم یادگیری های حرفه ای در بالین تکمیل می گردد، بدین لحاظ اثربخشی تدریس بالینی سرفصل بسیاری از تحقیقات پرستاری و مامایی بوده است. از آنجا که در فرآیند آموزش «تدریس و یادگیری» دو بخش وابسته به هم هستند، گرچه تدریس فعالیت معلم است ولی نتیجه آن یادگیری است که معطوف به فراگیر یا دانشجو است لذا بررسی ویژگی همدرس اثربخش از دیدگاه خود تدریس کننده و نیز یاد گیرنده اهمیت بسیار دارد. این بررسی به منظور مقایسه دیدگاه (ادراک) مدرسین و دانشجویان پرستاری و مامایی از ویژگیهای مدرسین بالینی اثربخش انجام شده است.روش اجرا: به روش ترکیبی در دو مرحله و به صورت دو گروهی در دانشکده پرستاری و مامایی اصفهان و بر روی کلیه دانشجویان پرستاری و مامایی ترم سوم به بعد و مدرسین (در صورت تمایل خود ایشان) در سال 1381 انجام شده است. در مرحله اول با روش دلفی و با استفاده از مصاحبه با دانشجویان و مدرسین دیدگاهها در مورد ویژگی ها تعیین و سپس پرسشنامه ای با 56 سوال در پنج حیطه ویژگی های حرفه ای، شخصی، ارتباط، تدریس، ارزشیابی "با مقیاس لیکوت 1 تا 7 رتبه تدوین گردید. و در مرحله دوم با روش زمینه یابی با استفاده از پرسشنامه تدوین شده نظرات دانشجویان و مدرسین تعیین شد و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل صورت گرفت.نتایج: میانگین امتیازات ویژگی های مدرسین بالینی از نظر دانشجویان و مدرسین 6.16 با انحراف معیار 0.91 بوده است. میانگین امتیازات دانشجویان از ویژگی های مدرسین بالینی اثربخش 6.15 با انحراف معیار 0.96 و میانگین امتیازات مدرسین از این ویژگی ها 6.19 با انحراف معیار 0.48 بود که این تفاوت P=0.009 از لحاظ آماری معنی دار بود. مهمترین ویژگی از نظر دانشجویان و مدرسین مسؤولیت پذیری در مقابل اعمال خود بوده است.بحث: کلیه ویژگی های مطرح شده در پرسشنامه مورد تایید دانشجویان و مدرسین قرار گرفت بسیاری از این ویژگی ها در مطالعات سایر محققین از جمله «نهرینگ کریس چلینگ» و... نیز از جمله ویژگیهای مدرسین بالینی اثربخش بوده است، بعلاوه میانگین امتیازات از نظر مدرسین بیشتر از دانشجویان بود. توصیه می شود این ویژگیهای بیشتر مورد توجه مدرسین قرار گیرد، بعلاوه ارزشیابی مدرسین با استفاده از این ویژگیها صورت بگیرد.

مقدمه: از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر انجام یک ارزشیابی مناسب، وجود ابزاری اثربخش است که بتواند به درستی، اهداف مورد نظر را بسنجد. یک مطالعه ی مروری نشان داد که ابزارهای موجود، همه حوزه های آموزش بالینی را به طور جامع پوشش نمی دهند. این مطالعه به منظور بررسی روایی و پایایی نسخه ی فارسی پرسش نامه ی EFFECT در جامعه ی دستیاران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. این ابزار در دانشگاه علوم پزشکی رادبود در هلند طراحی و تایید شده است. روش ها: داده ها به صورت مجازی در بازه ی زمانی 1397-1398 جمع آوری شد. برای افزایش روایی صوری تیم 3 نفره از متخصصان مرتبط حضور داشتند. روایی محتوا نیز توسط 10 نفر از متخصصین در 3 حوزه ی سادگی، مرتبط بودن و واضح بودن انجام گرفت. در تعیین اعتبار سازه، 100 پرسش نامه توسط دستیاران 10 رشته ی مختلف تکمیل شد و تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفت. پایایی گویه ها نیز توسط آلفای کرونباخ مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: روایی محتوایی در دو مرحله توسط تیم های 3 و 10 نفره از متخصصین مربوطه تایید گردید. مدل تحلیل عاملی تاییدی نشان می دهد که شاخص ها و سوالات مربوطه در سطح معنی داری قابل قبولی قرار دارند. مدل سازی معادلات ساختاری نشان می دهد که هیچ یک از سوالات از مدل حذف نمی شود. آلفای کرونباخ متغیرها برای کل ابزار، 85/0 محاسبه شد. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که نسخه ی فارسی پرسش نامه ی EFFECT روایی و پایایی قابل قبولی را ارایه می کند و برای ارزیابی کیفیت آموزش بالینی در مقطع دستیاری پزشکی در ایران قابل استفاده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.